მეწამული წითელი მხოლოდ ფერი არ არის
ბიენალეს თემა ‘მეწამული წითელი’ მისი მნიშვნელობების სხვადასხვა შრეებში მოგზაურობაა. ამ მნიშვნელობების კვლევის პროცესი შეიძლება, იყოს ინდივიდუალურ გამოცდილებებთან მიახლოების შესაძლებლობა, ისტორიული ნარატივების, თანამედროვე კონტექსტების აღმოჩენისა და გადააზრების შანსი ლოკალურ, ან ინტერგალაქტიკურ სივრცეში. შესაძლოა, გაფრთხილების სიგნალიც იყოს, რომელიც გლობალური გამოწვევებისკენ მიმართავს ყურადღებას. შეიძლება, მოწოდებაც იყოს გადატვირთვისკენ, აჯანყება, მყარი წინააღმდეგობა არსებული პრობლემური სისტემების მიმართ, აპოკალიპტური სცენარისგან თავის დაღწევა, თავიდან დაბადება შინაგანი ელვარებით, სიმბიოზური ეკოსისტემებით თანაცხოვრების ზეიმი კოლექტიური მდგრადი მომავლისთვის.
‘მეწამული წითელი’ მრავალმხრივი მნიშვნელობით მოგზაურობს ადამიანების ისტორიაში, განსხვავებულ დროსა და სივრცეში სხვადასხვა შრეებს ავლენს. იგი მრავალფეროვანი პერსპექტივების, მდგომარეობების, კულტურული ნარატივებისა, თუ ცხოვრების სტილის ელფერს წარმოადგენს. სხვადასხვა ენაში მრავალფეროვანი ტერმინებით გამოიხატება და მისი მომაჯადოვებელი ფერი ადამიანური გამოცდილების კომპლექსურობასთან რეზონირებს. ინტერპრეტაციები იმდენად მრავალფეროვანია, რამდენ კულტურასაც მიუნიჭებია მისთვის მნიშვნელობა.
‘მეწამული წითელი’ მხოლოდ ფერი არ არის... მდგომარეობაა, მიმართება შინაგან, თუ გარე სამყაროსთან. მისი სიმბოლიზმი უამრავ გამოსახულებაში ვლინდება და მნიშვნელობა მრავალმხრივია. სიძლიერე, კეთილდღეობა და დაცულობა - კანში შეხორცებული მეწამული ძვირფასი ქვა ზოგ კულტურაში თილისმაა, ზოგშიც აგრესიასთან, სისხლთან და ომთან ასოცირდება. ზოგში - მასკულინური, ზოგშიც ფემინური ენერგიის მასხივებელია. მაგიისა და მისტიციზმის - ზოგისთვის, ზოგისთვისაც ძალაუფლებისა და დიდებულების წყარო. რევოლუცია, შინაგანი ელვარება, თავიდან დაბადება - ზოგისთვის, ზოგისთვისაც ტკივილი და დესტრუქცია. ახალგაზრდობის და სილამაზის სიმბოლო - ზოგისთვის, ზოგისთვისაც - ხანდაზმულობა და სიბრძნე.
ბიენალე ერთგვარი მედიტაციაა ინტენსიურისა და პოტენციის მატარებელი მეწამულის შესაცნობად. დაკვირვება კულტურული მნიშვნელობებისა და რეალობის კომპლექსურ ურთიერთქმედებაზე რეფლექსიისთვის.
სახელწოდება რუბი მომდინარეობს ლათინური სიტყვიდან ruber, რაც ნიშნავს "წითელს". პოპულარული ფერი ხელოვნებაში, მოდაში და თითქმის ყველაფერში, ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ფერი. მეწამული წითელი არის ძალიან უნიკალური წითელი ელფერი.
ადრეულ კულტურებში რუბის აფასებდნენ მათი სიწითლით, როგორც სისხლი, რომელიც მათ ძარღვებში მიედინებოდა და სჯეროდათ რომ მას სიცოცხლის ძალა აქვს. ბიბლიაში რუბი 4-ჯერაა ნახსენები, ისეთი თვისებებით, როგორიცაა სილამაშე და სიბრძნე, უძველეს სანსკრიტულ ენაზე რუბის, როგორც ძვირფას ქვას, რატნარაჯს, ანუ ‘ძვირფასი ქვების მეფეს’ უწოდებდნენ.
ძველ ეგვიპტეში, ფერები ძალიან შეზღუდული იყო’ ამით, წითელი ფერის სიმბოლიკა უამრავ მნიშვნელობასთან იყო დაკავშირებული. მათ იყენებდნენ სიცოცხლის, ჯანმრთელობისა და გამარჯვების სიმბოლოდ. ეგვიპტელები დღესასწაულების დროს თავს წითელი ოხრით იღებავდნენ. ქალები მას იყენებდნენ კოსმეტიკურ საშუალებებში ლოყებისა და ტუჩების დასაფერად, კეთილდღეობის სიმბლოდ. იგი ფართოდ გამოიყენებოდა, როგორც პიგმენტი კედლის მხატვრობისთვის, განსაკუთრებით მამაკაცის კანის ფერად.
თუმცა, რადგან წითელი ნიშნავს ომს, ცეცხლს - მას ასევე ჰქონდა თავისი უარყოფითი ასოციაციები. წითელი იყო ბერძნული ომის ღმერთების - ფებუსისა და არესის ფერი. ფერს ჰქონდა როგორც დადებითი, ასევე უარყოფითი კონოტაციები. ერთ მხარეს არის სისხლისღვრა, აგრესია და კონფლიქტი; და მეორე მხრივ სიყვარული, სითბო და თანაგრძნობა.
ჩვენს წელთაღრიცხვამდე პირველ საუკუნეში რომაელმა მეცნიერმა პლინიუსმა შეიტანა რუბი თავის ბუნებრივ ისტორიაში, სადაც აღწერა მათი სიმტკიცე და სიმკვრივე.
ძველ ინდუსებს სჯეროდათ, რომ მათ, ვინც ღმერთ კრიშნას მშვენიერ რუბის თვლებს სწირავდნენ, იმპერატორებად ხელახლა დაიბადნენ.
ინდუსებმა რუბი ოთხ კასტად დაყვეს და ბრაჰმინი უწოდეს. ითვლებოდა, რომ ვიღაც ბრაჰმინის მფლობელს აქვს საუკეთესო უსაფრთხოება.
ინდოელ ხალხს სჯეროდა, რომ რუბი მათ მფლობელებს მტრებთან მშვიდობიანად თანაცხოვრებას უზრუნველყოფდა.
ბირმაში (რუბის წყარო სულ მცირე ჩვენი წელთაღრიცხვით 600 წლიდან - დღეს მიანმარი), მეომრებს ჰქონდათ თვლები, რათა ისინი ბრძოლაში დაუმარცხებელი ყოფილიყვნენ. თუმცა, არ იყო საკმარისი მხოლოდ ქვის ტარება. მათ უნდა ჩაესვათ ისინი ტანში და გაეხადათ თავიანთი სხეულის ნაწილი.
ბევრი რომაული ვილა მორთული იყო ნათელი წითელი ფრესკებით. რომლებმაც შეინარჩუნეს სიკაშკაშე ოც საუკუნეზე მეტი ხნის განმავლობაში.
ძველ ჩინეთში, ჯერ კიდევ იანშაოს კულტურის პერიოდში (ძვ. წ. 5000-3000 წწ.) წითელ ფერს იყენებდნენ ჭურჭლის დამზადებისას. ეგვიპტელების მსგავსად, ისინი ამზადებდნენ წითელ საღებავს მცენარისგან აბრეშუმის ქსოვილის გასაფერადებლად, რომელიც გამოიყენებოდა კაბებისთვის.
ინდიელებს ჰქონდათ მცენარე რუბია და იყენებდნენ მას საუკუნეების განმავლობაში ინდოელი ბერებისა და მღვდელმთავრების სამოსის საღებავების დასამზადებლად. მეორეს მხრივ, ამერიკელებს ჰქონდათ ნათელი ჟოლოსფერი საღებავი, დამზადებული კოჩინისგან - მწერი, როგორც კერმესი.
რუბიმ შეინარჩუნა თავისი მნიშვნელობა დასავლური სამყაროს დაბადებასთან ერთად და გახდა ევროპული სამეფო ოჯახის და უმაღლესი კლასის ერთ-ერთი ყველაზე მოთხოვნადი ძვირფასი ქვა. ბევრი შუა საუკუნეების ევროპელი ატარებდა რუბის ჯანმრთელობის, სიმდიდრის, სიბრძნისა და სიყვარულში წარმატების გარანტირებისთვის.